Επανειλημμένες μετρήσεις άνω των 140 mmHg για τη συστολική / «μεγάλη» και άνω των 90 mmHg για τη διαστολική / «μικρή» πίεση, σε περισσότερες από μία επισκέψεις, θεωρούνται εκτός φυσιολογικών ορίων. Υπέρταση έχουμε όταν είτε η μεγάλη, είτε η μικρή, είτε και οι δύο πιέσεις ταυτόχρονα, είναι αυξημένες. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται «24ωρη καταγραφή» της αρτηριακής πίεσης. Είναι μικρό μηχάνημα που μετρά αυτόματα την πίεσή μας στη δουλειά, το σπίτι και τον ύπνο, 2-3 φορές την ώρα. Ο εξεταζόμενος το φορά ένα 24ωρο και έτσι καταγράφει μεταβολές της πίεσης τόσο την ημέρα, όσο και στον ύπνο, ενώ είναι απαλλαγμένο από το «φαινόμενο της λευκής μπλούζας» που παρατηρείται συχνά στις μετρήσεις στο Ιατρείο.

Οι μετρήσεις στο σπίτι αποτελούν πολύτιμο σύμμαχο για τη διαπίστωση και την παρακολούθηση της αυξημένης πίεσης. Γι’ αυτό παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διάγνωση και την παρακολούθηση της υπέρτασης.

Στις μετρήσεις της πίεσης στο σπίτι, δεν ισχύουν ακριβώς τα ίδια όρια με εκείνα του ιατρείου. Στο σπίτι τα όρια είναι λίγο χαμηλότερα: 135 mmHg για τη μεγάλη πίεση και 85 mmHg για τη μικρή. Και τούτο γιατί το περιβάλλον είναι οικείο και δεν υπάρχει η επίδραση της «λευκής μπλούζας». Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως λίγες μετρήσεις με αυξημένες τιμές δε σημαίνουν αυτόματα και διάγνωση αρτηριακής υπέρτασης. Πρέπει ο μέσος όρος σειράς μετρήσεων να είναι πάνω από τα προαναφερόμενα όρια. Έτσι δεν πανικοβαλόμαστε με αυξημένες μετρήσεις μιας ή δυο ημερών.

Διατίθενται πιεσόμετρα με ακουστικά και μανόμετρο (που μοιάζει με ρολόι) αλλά απαιτούν καλή εκπαίδευση αυτού που μετρά, οπότε είναι πιο κατάλληλα για επαγγελματίες της υγείας. Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα θεωρούνται η καλύτερη λύση για τις μετρήσεις στο σπίτι.

Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα καρπού είναι πρακτικά, γιατί διευκολύνουν την τοποθέτησή τους, αλλά δε δίνουν πάντα το ίδιο αξιόπιστες μετρήσεις με τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα. Όταν τα χρησιμοποιούμε, είναι σημαντικό να τοποθετούμε τον καρπό με το πιεσόμετρο στο ύψος της καρδιάς και να μην κουνάμε το χέρι μας κατά τη διάρκεια των μετρήσεων.

Όλα τα πιεσόμετρα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά έχουν υποχρεωτικά την ένδειξη “CE”. Αυτό δε διασφαλίζει όμως πως κάνουν πολύ αξιόπιστες μετρήσεις. Τα καλά ηλεκτρονικά πιεσόμετρα περνούν επιπλέον αυστηρές «εξετάσεις» αξιοπιστίας, εκτός του “CE” και λαμβάνουν ειδική πιστοποίηση, σύμφωνα με πρωτόκολλα διεθνών επιστημονικών φορέων.

Εκτός από την πιστοποίηση για την αξιοπιστία, υπάρχουν κι άλλα μυστικά επιλογής πιεσομέτρου. Αν κάποιος έχει παχύ μπράτσο, πρέπει να προμηθευτεί πιεσόμετρο με μεγάλη περιχειρίδα (το πανί που τυλίγεται στο χέρι μας), γιατί διαφορετικά οι μετρήσεις δε θα είναι σωστές. Οι περιχειρίδες έχουν μεγέθη που μοιάζουν με εκείνα των ρούχων (Medium, Large). Όσοι έχουν κολπική μαρμαρυγή - μια όχι σπάνια αρρυθμία σε μεγαλύτερες ηλικίες - πρέπει να προμηθευτούν ειδικό πιεσόμετρο, γιατί τα συνήθη δεν μετρούν ορθά. Επίσης, υπάρχουν συγκεκριμένα πιεσόμετρα που έχουν ελεγχθεί για χρήση σε εγκύους και παιδιά. Σχεδόν όλα τα πιεσόμετρα έχουν πια μνήμες, κάποια μετρούν 3 φορές και βγάζουν αυτόματα το μέσο όρο ή έχουν τη δυνατότητα ξεχωριστής αποθήκευσης των μετρήσεων για περισσότερους από έναν χρήστες. Τα τελευταίας τεχνολογίας συνδέονται ενσύρματα με υπολογιστή ή ασύρματα με κινητό τηλέφωνο, επιτρέποντας τη μετάδοση των μετρήσεων στο θεράποντα.

Είναι σφάλμα να διαλέξει κανείς πιεσόμετρο με μόνο κριτήριο την τιμή. Αυτός είναι και ο λόγος που η επιλογή του πιεσομέτρου πρέπει να γίνει σε συνεργασία με το φαρμακοποιό μας. Είναι ο σύμβουλός μας. Διαφορετικά μπορεί να χρειαστεί να προμηθευτούμε ξανά και η συνολική οικονομική δαπάνη να είναι υπολογίσιμη, είτε γιατί η πρώτη μας επιλογή δεν ήταν αξιόπιστη, είτε γιατί δεν ταίριαζε στις πραγματικές ανάγκες μας.

1. Όχι καφές ή τσιγάρο 30 λεπτά πριν
2. Παραμένουμε καθιστοί για 5 λεπτά
3. Μετράμε πάντα στο ίδιο χέρι
4. Τυλίγουμε την περιχειρίδα απευθείας σε γυμνό μπράτσο, 2 -3 εκατ. πάνω από τον αγκώνα
5. Το χέρι είναι ακουμπισμένο σε σταθερό σημείο, ώστε η περιχειρίδα να βρίσκεται στο ύψος της καρδιάς
6. H πλάτη ακουμπά στη ράχη της καρέκλας
7. Τα πέλματα ακουμπούν στο πάτωμα (όχι σταυροπόδι)
8. Ενεργοποιούμε το πιεσόμετρο και δεν κουνάμε το χέρι ούτε μιλάμε κατά τη διάρκεια της μέτρησης
9. Αφήνουμε ένα λεπτό ανάμεσα στις μετρήσεις
10. Μετά από κάθε μέτρηση σημειώνουμε το αποτέλεσμα

Όντως υπάρχει. Σε μικρά παιδιά, οφείλεται συνήθως σε κάποιο πρόβλημα στους νεφρούς ή κάποια άλλη παθολογική αιτία που οδηγεί «δευτερογενώς» σε αυξημένη πίεση. Ωστόσο σε εφήβους, μπορεί να αποτελεί πρώιμη έναρξη υπέρτασης, που θα την αντιληφθούμε συνήθως στην ενήλικη ζωή, χωρίς να οφείλεται σε κάποια παθολογική αιτία.

Αφορά το 1-3% των παιδιών, ενώ σε παιδιά με ιδιαίτερα αυξημένο βάρος αγγίζει το 5%, με τα ποσοστά να προβλέπεται να αυξηθούν, λόγω της παιδικής παχυσαρκίας, του καθιστικού τρόπου ζωής και της διατροφής.

Και ας μην ξεχνάμε: Δε συγκρίνουμε τις τιμές πίεσης των παιδιών με εκείνες των ενηλίκων, αφού τα φυσιολογικά όρια στα παιδιά εξαρτώνται από το φύλο, την ηλικία και το ύψος τους. Γι΄ αυτό την εκτίμηση μπορεί να κάνει μόνο ο παιδίατρος ή άλλος ειδικός.